Had de fatale steekpartij in metro 53, waarbij Joost Wolters door de ernstig verwarde Philip O. werd doodgestoken, voorkomen kunnen worden? Er zijn in aanloop naar de steekpartij in ieder geval fouten gemaakt, concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Een reconstructie.
De 38-jarige Joost is op 27 juli 2017 met de metro onderweg naar huis. Hij heeft net nog contact gehad met zijn vriendin als hij, tussen de haltes Van der Madeweg en Venserpolder, wordt aangevallen door Philip O.
O. slaat toe uit het niets, verklaren getuigen. Er was geen ruzie. Geen eerder contact. Niks. Joost is het slachtoffer van een volkomen willekeurige daad. De politie kan O. snel aanhouden, maar voor Joost komt de hulp te laat. Hij bezwijkt aan zijn verwondingen.
Tekst gaat verder onder de video:
Vader
Joost was kort voor de fatale gebeurtenis vader geworden en stond ‘midden in het leven’, vertellen nabestaanden bijna een jaar later. Het verdriet bij zijn vriendin, ouders en zus is ongelofelijk groot. Maar naarmate de tijd verstrijkt en er meer duidelijk wordt over wie O. is en hoe hij tot zijn daad is gekomen, groeit ook de verbazing, onbegrip en woede bij de nabestaanden van Joost.
Want hoe kon het dat iemand als Philip O., een ernstig verwarde man die op verlof was van een gesloten psychiatrische inrichting, zomaar toe kon slaan? Had O. wel de juiste behandeling gekregen? En waarom mocht hij überhaupt naar buiten?
Lees ook: Vijf jaar cel en tbs in zaak-metromoord
Vaker in de fout
Uit onderzoek van AT5 en de Volkskrant blijkt nu dat O. voor de dodelijke steekpartij vaker in de fout is gegaan. Veel vaker. Ook ontstaat een beeld van slechte en onzorgvuldige communicatie tussen verschillende instanties.
O. komt voor het eerst in aanraking met Justitie in 2006, als hij nog minderjarig is. Hij krijgt, onder meer, een voorwaardelijke straf opgelegd. Een zogenaamde ‘PIJ-maatregel’, ook wel jeugd-tbs genoemd. Die vijf maanden moet hij, na een nieuw incident, alsnog uitzitten. Maar hij ontloopt zijn straf door naar het buitenland te vertrekken.
O. verblijft enige tijd in Ghana en Engeland. Ook hier gaat het mis. In Engeland krijgt hij een gevangenisstraf van twee jaar na een mishandeling en hij wordt uiteindelijk het land uitgezet. Als volwassene keert hij terug naar Nederland. De vijf maanden jeugd-tbs zit hij niet uit.
Gedwongen opname
En dit wringt, bij de nabestaanden. O. had immers behandeld moeten worden, maar tijdens zijn verblijf in het buitenland vaardigde het OM geen Europees aanhoudingsbevel uit. Hierdoor gaan er geen alarmbellen af als hij in Engeland wordt gearresteerd.
In Nederland gaat het vervolgens niet veel beter. Er volgen meer incidenten en uiteindelijk wordt O. veroordeeld voor een gewapende overval op een tankstation. Bij die veroordeling, zo blijkt later, baseert de rechtbank zich op een onvolledig dossier; verschillende strafbare feiten waarvoor O. in Engeland is veroordeeld, ontbreken op zijn strafblad.
In mei 2017, O. is dan inmiddels voorwaardelijk vrij, besluit de rechter dat O. gedwongen moet worden opgenomen. Hij heeft dan een aantal maal ‘verward en agressief gedrag’ vertoond en bedreigt zijn moeder. O. belandt op de gesloten afdeling psychiatrie van het AMC. Maar het AMC twijfelt al snel. Zit O. hier wel op de goede plek?
Onbegeleid verlof
Het AMC probeert de twijfels aan te kaarten bij de reclassering, maar er volgt geen verandering in de behandeling van O. Die mag uiteindelijk een aantal maal op onbegeleid verlof en ook dit gaat niet goed. O. keert een aantal keer niet binnen de afgesproken tijd terug en wordt dan als vermist opgegeven. Eén keer slaagt hij er zelfs de paspoortcontrole op Schiphol te omzeilen.
Ook op de fatale 27e juli is O. met verlof. Ook die dag wordt hij opgegeven als vermist. Maar als hij uiteindelijk wordt gepakt door de politie is het al te laat.
De nabestaanden van Joost vragen zich nu af of dit vreselijke incident voorkomen had kunnen worden. Waarom communiceren verschillende instanties zo slecht? Hoe kan het dat O. zijn jeugd-tbs nooit uitzat? En hoe kon hij zomaar met verlof?
Onafhankelijk onderzoek
Samen met advocaat Richard Korver eisen ze nu een onafhankelijk onderzoek. Volgens een nog niet gepubliceerd rapport van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) had Philip O. nooit in het AMC geplaatst mogen worden. Hier was hij een ‘te zware’ patiënt voor. Bovendien waren de risico’s voorafgaand aan het onbegeleid verlof verkeerd ingeschat.
In een brief aan de minister van Veiligheid en Justitie eist Korver nu een onafhankelijk onderzoek naar de voorgeschiedenis van O. en de rol van verschillende betrokken instanties.
Korver verwijst onder meer naar de zaak-Els Borst. De oud-minister werd in 2015 doodgestoken door de ernstig verwarde Bart van U. Na deze zaak volgde ook een onafhankelijk onderzoek door de commissie-Hoekstra. Die oordeelde hard over de rol van het Openbaar Ministerie. Het OM beloofde beterschap, maar hier zegt Korver tot nu toe nog niks van te hebben teruggezien.
‘Joost heet géén Els Borst. (...) De overheid doet geen enkele moeite om dit goed te onderzoeken’, stelt Korver. ‘Er worden wat sussende woorden gesproken zo van “slaapt u rustig verder”. ‘Maar mijn cliënten slapen helemaal niet. Die zijn bang dat een ander straks ook slachtoffer wordt van falende overheidsdiensten die niet goed communiceren.’
Reconstructie
Zowel het AMC als het Openbaar Ministerie werkten mee aan de reconstructie van AT5 en de Volkskrant. Het OM laat kort voor publicatie nog weten een onderzoek in te stellen naar het niet opleggen van de jeugd-tbs.
'Onze aanvankelijke mededeling dat een PIJ-maatregel bij iemand van 23 jaar of ouder niet meer kan worden uitgevoerd, is onjuist. Waarom dat indertijd bij deze verdachte niet is gebeurd, wordt nu onderzocht.'
Ook de reclassering is om een reactie gevraagd. Deze instantie laat weten dat hun handelingen in de zaak-O. onderzocht worden door de Inspectie. ‘Wij mogen ook niet ingaan op deze casus omwille van de privacy van onze cliënt’.
from AT5 - nieuws https://ift.tt/2MBKHdI
via
IFTTT
