Een aardige, lieve jongen die midden in het leven staat. Nooit te beroerd om een ander te helpen. Mohamed Bouchikhi, 17 jaar oud. Vol plannen en ambities voor de toekomst. Tot een schietpartij in een speeltuingebouw op Wittenburg een jaar geleden abrupt een einde aan zijn leven maakt.
Het is donker in de straten van de Oostelijke Eilanden, maar wie vanuit de lucht zou kijken, is getuige van een indrukwekkend tafereel. Witte ballonnen. Honderden witte, glanzende ballonnen.
'Mohamed 4 ever'
'Mohamed Bouchikhi 4 ever' - 'Uit het oog, maar nooit uit het hart'. De tekst staat geschreven op een spandoek dat zó lang is dat zeker tien personen het kunnen vasthouden. Het is vrijdagavond 16 februari, maar de jongens die vooraan lopen, laten hun dikke winterjas vanavond open. Ondanks de kou mag iedereen zien dat de foto van Mohamed ook op hun witte t-shirts staat afgebeeld.
'Wittenburg is een hele goede burger kwijt', zo omschrijft een buurvrouw de jongen tijdens de stille tocht. Familie, vrienden, buurtbewoners - een paar honderd in totaal - lopen over de Oostelijke Eilanden. Er zijn bloemen, rode kaarsjes en linnen canvassen ('Stop geweld') met de foto van de 17-jarige Bouchikhi. Dit is geen stille tocht van één Marokkaanse familie of een groep vrienden; dit is een stille tocht van Amsterdammers die zich verenigen en uitspreken tegen vuurwapengeweld.
Vader
Ook de vader van Mohamed loopt mee. 'Alle ouders van Nederland zijn geraakt', vertelt de man die nog maar drie weken geleden zijn zoon is verloren. 'Onze kinderen moeten veilig zijn. Amsterdam is een mooie stad, maar het moet ook veilig zijn.'
Met die opmerking legt de vader van Mohamed de vinger op de zere plek. Want hoe veilig is een stad als er zelfs in een buurthuis vol met kinderen wordt geschoten? Uit de reconstructie die Opsporing Verzocht maakt, komt naar voren dat Mohamed geen schijn van kans moet hebben gehad.
Kinderen onder vuur
Twee gemaskerde mannen rennen vrijdagavond 26 januari rond tien over zeven het speeltuingebouw aan de Grote Wittenburgerstraat binnen. Bij binnenkomst schreeuwen ze op zoek te zijn naar 'die nigger'. Dan vallen de eerste schoten. Een groepje kinderen in de keuken van het gebouw wordt onder vuur genomen. Twee personen worden geraakt, onder wie een jongen met een donkere huidskleur en een 20-jarige vrouw die stage loopt in het buurthuis.
Er is paniek, zo blijkt uit de reconstructie van Opsporing Verzocht. De aanwezige kinderen stuiven alle kanten op, in de hoop een schuilplaats te vinden. Zeven van hen vluchten naar een klein kantoortje, waar ze onder de bureaus duiken. Mohamed kan geen plek vinden. Hij besluit op de grond te gaan liggen en slaat zijn handen voor zijn gezicht.
Maar tevergeefs: als de schutter met het automatische vuurwapen het kantoortje binnenstormt, ziet hij Mohamed aan voor de man die hij eigenlijk zoekt. Hij schiet van dichtbij meerdere keren op Bouchikhi, die dan weerloos op zijn rug ligt. Mohamed overlijdt aan zijn verwondingen.
Stagiaire
Een halfuur voor het schietincident die vrijdagavond besluit Michel Odjo toch maar niet naar het speeltuingebouw te gaan. De coördinator van het buurtcomité Oostelijke Eilanden zou daar met een jongerenwerker en twee stagiaires een flyer voor een buurtbijeenkomst af gaan maken. Maar Odjo is moe en belt af. Niet veel later hoort hij dat één van de twee stagiaires, met wie hij die avond aan de flyer zou gaan werken, gewond is geraakt.
'Het was een shock. Ik ben er meteen naartoe gegaan om collega's en buurtbewoners op te vangen. Verschrikkelijk', vertelt Odjo nu, een jaar later.
Een schietpartij in de stad zorgt altijd voor tumult. Zeker in de buurt waar de schoten vallen. Soms houdt dat een paar dagen aan, soms verdwijnt de commotie nog eerder dan de politielinten. Maar op de Oostelijke Eilanden is meer aan de hand. Naast het feit dat er in een buurthuis met kinderen wordt geschoten, is dit ook al het tweede, dodelijke schietincident in de wijk in twee maanden tijd.
Ayman Mouyah
Eind november 2017 laat een andere Amsterdamse tiener het leven na een schietpartij. Het is de 19-jarige Ayman Mouyah. Drie anderen raken gewond. Waar de schutters op Wittenburg met een moordopdracht het buurthuis binnenstormen, lijkt de aanleiding voor de schietpartij op Kattenburg een onzinnige ruzie over een scooter.
Een paar uur voor zijn dood bezorgt Ayman nog eten bij het politiebureau naast de IJtunnel, zo krijgt zijn vader later te horen van een agent. Ayman heeft een bijbaantje bij een Surinaamse toko op de Javastraat en volgt een opleiding in de zorg op het ROC. 'Mijn zoon was niet crimineel. Ik heb nog geen slecht woord van de buurt over hem gehoord', zegt de vader van Ayman. Hij zit nog altijd vol ongeloof.
Ook voor zijn zoon wordt een stille tocht georganiseerd. Weer die ballonnen. Weer dat langwerpige spandoek. 'Ayman Mouyah 4-ever'. Een paar honderd buurtbewoners gaan de straat op, niet wetende dat veel van hen dat een paar maanden later opnieuw zullen doen. 'We missen hem heel erg. Heel mijn familie is kapot.'
Twee keer gewond
Opmerkelijk is dat één van de personen die gewond raakt bij het schietincident op Kattenburg óók gewond raakt bij de schietpartij in het buurthuis op Wittenburg. Toeval, benadrukt de politie. Maar ook al staan de incidenten los van elkaar, feit blijft dat in twee maanden tijd in één wijk, twee mensen door vuurwapengeweld overlijden en vijf personen gewond raken.
In de zaak van de schietpartij op Kattenburg, waarbij Ayman Mouyah om het leven komt, arresteert de politie een 39-jarige man. Hij blijkt - opmerkelijk genoeg - in de kelderbox van zijn ouders te wonen. Typerend voor de wijk, stellen buurtbewoners: woonblokken waarvan noch de woningbouwvereniging noch de politie of de gemeente nauwelijks een idee heeft wat er eigenlijk gebeurt.
'Dat kan toch niet? Iemand die in een kelderbox woont? Dat is toch niet gezond?', vraagt Odjo zich af. Hij benadrukt dat er vóór de schietincidenten geen goede verstandhouding was tussen buurtbewoners, politie en de woningbouw. Volgens de coördinator van het buurtcomité hebben bezuinigingen op welzijnswerk, bijvoorbeeld in buurthuizen, erin gehakt in de wijk. Hij noemt de 'Clutch' als voorbeeld. Het jongerencentrum moest in 2017 na 26 jaar de deuren sluiten. 'Dat was niet bevorderlijk voor de buurtparticipatie. Wat goed loopt, kun je niet zomaar wegbezuinigen.'
'Op de goede weg'
Als Jozias van Aartsen - op dat moment waarnemend burgemeester - een bezoek brengt aan de wijk, vraagt hij Michel Odjo wat buurtbewoners nodig hebben. 'Ik heb gezegd dat er behoefte is aan een goede verstandhouding tussen alle partijen, zodat we professioneel en adequaat kunnen handelen als er iets is.' Of dat een jaar later is gelukt? 'We zijn op de goede weg. Er is meer vertrouwen onderling en er wordt naar de buurt geluisterd', constateert de betrokken buurtbewoner.
Na het tweede schietincident in de wijk wordt ook het stadhuis wakker. Van Aartsen windt er geen doekjes om: hier is een hoop werk te verrichten. Drie dagen na dood van Mohamed spreekt de burgemeester voor onze camera zijn zorgen uit over de wijk.
'Er is sprake van handel in verdovende middelen. Ik roep degenen die daar wonen op: meld wat u weet. Het wordt ook stilgehouden, om allerlei redenen. Het aanpakken van de verhoudingen daar en het betrekken van de mensen die wel goede bedoelingen hebben, is ongelooflijk belangrijk. En dat moet geconcentreerd worden aangepakt', stelt Van Aartsen.
En dat gebeurt. Onder de noemer 'Aanpak Oostelijke Eilanden' stelt Van Aartsen een 'speciale gezant' aan, er komt cameratoezicht en het college pompt 625 duizend euro in de wijk om de veiligheid en leefbaarheid te vergroten. Met dat geld wordt het speeltuingebouw op Wittenburg opgeknapt. Maar de gemeente wil ook investeren in 'groen' in de buurt en extra inzetten op 'jeugd en veiligheid'.
Het cameratoezicht brengt, zoals wel vaker, een waterbedeffect met zich mee; volgens de gemeente is 'de veiligheid op Wittenburg sinds de komst van de camera's weliswaar verbeterd, een deel van de criminaliteit en overlast verplaatst zich nu naar Kattenburg'. Daarom worden ook daar - tot zeker 31 december 2019 - camera's op straat geplaatst.
'Praat met de politie'
Ondertussen doet de politie nog altijd onderzoek naar de schietpartij in het speeltuingebouw. Er is weliswaar een verdachte, maar de zaak is alles behalve opgelost. Wijkagent Saieda Kajouaa schrijft op de Facebookpagina van de Amsterdamse politie: 'Er móeten mensen zijn die over informatie beschikken. Meld dat bij de politie. Er zijn mogelijkheden om dit anoniem te doen bij het Team Criminele Inlichtingen. Zo kun je de familie helpen bij het verwerken van hun verdriet over het verlies van hun geliefde Mohamed.'
Onbedoeld misschien, maar met deze dringende oproep legt Kajouaa ook de verhoudingen in de wijk bloot: praten met de politie heeft voor veel mensen niet de eerste prioriteit. Van Aartsen stipt daags na de tweede schietpartij al aan dat bij een deel van de bewoners van de Oostelijke Eilanden een cultuur heerst van - 'we praten er maar niet over' - wantrouwen richting de politie. Volgens de toenmalige burgemeester een onterechte houding, maar wel onderdeel van de problematiek.
Kijk hieronder naar een speciale aflevering van 'De Straten van Amsterdam' over Wittenburg
Jaar later
Een jaar na de schietpartij in het buurtcentrum gaat de wijk vooruit. Er zijn buurtbijeenkomsten, waarbij ook de gemeente, politie en woningbouwverenigingen aanwezig zijn. De voetbalkooi op Wittenburg wordt opgeknapt, straatverlichting aangepakt en jongeren kunnen voortaan terecht op twee aparte locaties: een plek voor kinderen boven de 14 en een locatie voor kinderen onder de 14 jaar.
'De jongens die de schietpartij van dichtbij hebben meegemaakt durfden niet meer naar buiten', vertelt een vrijwilliger afgelopen mei voor onze camera. Het is het eerste voetbaltoernooitje op Wittenburg sinds de schietpartij. 'Ze waren depressief en zaten thuis. Maar ik zie ze de laatste paar weken wel weer naar buiten komen en hier op het plein gezellig met zijn allen weer voetballen.'
Verandering - en misschien zelfs wel verbetering - op de Oostelijke Eilanden is zichtbaar. Maar gemeente, politie, justitie en andere instanties zullen nog jaren nodig hebben om de wijk weer op de rails te krijgen en het vertrouwen tussen bewoners enerzijds en de overheid anderzijds te herstellen.
Gedenksteen
Mohamed Bouchikhi krijgt zaterdag een gedenksteen op de gevel van het heropende speeltuingebouw. 'Het heeft heel wat losgemaakt bij de jongeren. Ik denk dat zij zijn voorbeeld gaan volgen', vertelt een buurtbewoonster tijdens de stille tocht vorig jaar. 'Ze zien in dat als je goed doet, het ook wel goed komt.'
De herdenking voor Mohamed begint zaterdagmiddag om 16:00 uur. AT5 zendt dat live uit op tv en via de site.
from AT5 - nieuws http://bit.ly/2B3dl40
via IFTTT
Geen opmerkingen:
Een reactie posten